Samenvatting

In opdracht van de gemeente Almere is dit onderzoek uitgevoerd naar de vraag of het Maxent-model een geschikte methode is om mesolithische vindplaatsen te detecteren in het gebied Almere Overgooi, Stichtsekant en Oosterwold. De aanleiding van het onderzoek voor de gemeente Almere is het verkrijgen van inzicht in de toepasbaarheid van het Maxent-model, voor het voorspellen van mesolithische vindplaatsen in de pleistocene ondergrond van Almere.Het merendeel van het archeologische bodemarchief in de gemeente Almere bestaat uit prehistorische vindplaatsen. Deze vindplaatsen liggen relatief diep in de ondergrond, soms op 4 tot 6 meter onder het maaiveld, waardoor deze alleen kostenefficiënt opgespoord kunnen worden door booronderzoek. Een nadeel van booronderzoek is dat slechts een kleine steekproef van het bodemarchief kan worden genomen. Het gevolg hiervan is dat dit een beperkt aantal vondsten oplevert en het dus lastig is om de vindplaatsen te vinden in het bodemarchief. Met behulp van het Maxent-model zouden deze vindplaatsen sneller gevonden kunnen worden aan de hand van archeologische vondsten en modellen van het landschap. De hoofdvraag is hierbij: ‘’Welke mogelijkheden biedt het Maxent-model voor het voorspellen van de ligging van archeologische vindplaatsen uit het Mesolithicum in de gemeente Almere?’’ Voordat het Maxent-model uitgevoerd kan worden is het belangrijk om twee variabelen voor te bereiden. Ten eerste de archeologische indicatoren. Dit zijn de boringen in de plangebieden waar bewerkt vuursteen in gevonden is. Ten tweede de landschappelijke indicatoren. De landschappelijke indicatoren zijn de modellen die het landschap van de plangebieden moeten reflecteren tijdens het Mesolithicum. Hiervoor worden de volgende modellen gebruikt: het hoogtemodel (een model met daarop de hoogte van het gebied in het plangebied), het Slope-model(een model met daarop de hellingen in het plangebied), het Aspect-model (een model met daarop de oriëntatie van de hellingen in het plangebied), het Topographic-Position-Index-model (een model waarmee kleine details in de hoogteverschillen van het dekzand opgespoord worden, TPI) en het Topographic-Wetness-Index-model (een model waarin topografische elementen van het landschap van een gebied worden toegepast om te kijken waar water kan verzamelen en stromen, TWI). Deze modellen worden gemaakt op basis van de genomen boringen in de plangebieden in Almere. Deze boringen zijn afkomstig van de resultaten van IVO-O’s die uitgevoerd zijn in de plangebieden. De boringen bevatten x- en y-coördinaten waarmee ze in SAGA GIS 3.0 zijn geplot. SAGA GIS 3.0 wordt gebruikt om alle landschappelijke indicatoren op te stellen en ArcGIS 10.5.1 wordt gebruikt om de data te prepareren voor de uitvoering van het Maxent-model. Voor alle drie de plangebieden is het gelukt om een Maxent-analyse uit te voeren. De achterliggende statistiek van de analyse zegt het meeste over de resultaten van het Maxent-model. In de statistiek van het Maxent-model staat de ROC-curve, dit is een grafiek die gebruikt wordt om het resultaat van het Maxent-model te visualiseren op basis van hoe goed de data gepresteerd heeft. De ROC-curve laat een ‘’random prediction’’ zien. Dit is het gemiddelde resultaat van een analyse. De gemiddelde analyse heeft altijd een AUC-waarde van 0,5. AUC (Area Under Curve) varieert in waarde van 0 tot 1. Een model waarvan de voorspellingen 100% fout zijn, heeft een AUC-waarde van 0; een model waarvan de voorspellingen 100% correct zijn, heeft een AUC-waarde van 1. Bij een analyse is het dus cruciaal dat de AUC-waarde hoger is dan 0,5, omdat alles onder een 0,5 een lage voorspellende kracht heeft. Almere Overgooi heeft een AUC-waarde van 0,792. Hierbij ligt de AUC-waarde hoger dan het gemiddelde van 0,5. Almere Stichtsekant heeft een AUC-waarde van 0,844. Almere Ooster