Samenvatting

Uit vooronderzoek van Koninklijke Visio blijken scholieren met een visuele beperking minder vaak te kiezen voor NASWB-vakken dan hun ziende leeftijdsgenoten. Deze vakken zijn een essentieel onderdeel van het middelbaar onderwijs en mee kunnen doen met deze vakken past bij een inclusieve samenleving. Uit het vooronderzoek en verzamelde literatuur komt een aantal factoren naar voren die invloed kunnen hebben op de vakkenkeuze. Dit zijn interne factoren (motivatie en self-efficacy) en externe factoren (de materialen en begeleiding vanuit school en het supportsysteem van de leerling).
Er wordt onderzocht welke factoren invloed hebben op het niet kiezen voor NASWB-vakken bij leerlingen met een visuele beperking. Hierbij is kwalitatief onderzoek met behulp van semigestructureerde interviews ingezet. Respondenten zijn gezocht door de opdrachtgever. Er zijn 16 interviews afgenomen bij scholieren en docenten. Deze interviews zijn vervolgens getranscribeerd en gecodeerd volgens een methodiek die gebruikt wordt bij de grounded theory. Uit een onderzoek naar interbeoordelaarsbetrouwbaarheid kwam een gemiddelde overeenkomst van 75%.
De belangrijkste conclusie uit dit onderzoek is dat motivatie en self-efficacy invloed hebben op de vakkenkeuze; motivatie lijkt de grootste factor van deze twee te zijn. Leerlingen kiezen voor het makkelijke pad en hebben voorkeur voor vakken die zij interessant vinden. Het supportsysteem van de leerlingen heeft veel invloed op de keuze, vakken worden indirect en direct aangeraden en afgeraden aan de leerlingen. Desondanks geeft het overgrote deel van de respondenten aan dat de keuze bij de leerling zelf ligt. Factoren vanuit school zoals materiaal en begeleiding hebben invloed op de vakkenkeuze, hier liggen ook nog veel mogelijkheden tot verbetering. Verder kwam nog een aantal andere verrassende factoren naar voren als relevant, zoals het voldoen aan de samenstelling van een vakkenpakket en het toekomstperspectief van leerlingen met een visuele beperking.
Op basis van de conclusies en beperkingen van het onderzoek worden drie aanbevelingen gedaan waar Koninklijke Visio concreet mee aan de slag kan. Ten eerste wordt aanbevolen om op korte termijn de rolverdeling tussen aob?er en docent te verduidelijken en de begeleiding van de visueel beperkte leerling te verbeteren. Ten tweede wordt aanbevolen om op korte termijn het aantal aangepast materiaal op scholen te vergroten en de materialen te verbeteren. Ten derde wordt aanbevolen om op termijn een NASWB-dag te organiseren voor de visueel beperkte leerling met als doel om o.a. de leerling meer rolmodellen te geven en docenten te inspireren. Deze aanbevelingen zijn uitgewerkt in een plan van aanpak.