Samenvatting

Het omgaan met psychische klachten is cultureel gebonden. Binnen niet-westerse culturen hanteren leden van deze cultuur andere copingstrategieën en wordt er op een andere manier hulp gezocht bij psychische klachten. Daarbij speelt cultuur en religie een belangrijke rol. De opdrachtgever van dit onderzoek, Stichting JIJ, ervaart dat ze weinig aanmeldingen voor psychologische hulp krijgen van mensen uit MENA-culturen. Uit eerder onderzoek worden religieuze attributies, interne attributies, sociale factoren, schaamte en etnisch matching als mogelijke barrières genoemd.
 
Om te onderzoeken hoe mensen uit MENA-culturen hulp zoeken, is een kwantitatieve enquête opgesteld. De enquête is gebaseerd op de Cultural Formulation Interview (APA, 2014). De enquête onderzoekt de constructen coping en hulpzoekgedrag. De barrières voor het zoeken naar hulp en voorkeuren bij het ontvangen van hulp worden in kaart gebracht. Uit de resultaten blijkt er een verschil te zijn in het gebruik van ‘standaard’ en ‘religieuze’ copingstrategieën. Er wordt meer gebruik gemaakt van religieuze copingstrategieën. De respondenten hanteren geen passieve copingstijl. Het hulpzoekgedrag van de respondenten komt voornamelijk tot uiting binnen het sociale netwerk en de huisarts. Echter blijkt dat hoe groter de schaamte, des te minder er hulp wordt gezocht in het sociale netwerk. Ook blijkt dat respondenten die geloven dat alleen religie de oplossing is voor hun psychische klachten, minder hulp zouden zoeken bij de huisarts of een hulpverlener. Respondenten die de voorkeur hebben voor een hulpverlener met dezelfde religieuze achtergrond, zoeken daarnaast minder hulp bij de huisarts of een hulpverlener in de GGZ. Het verband tussen religieuze achtergrond en hulpzoekgedrag verschilt echter in aanwezigheid per opleidingsniveau. De voorkeuren van de respondenten bij het ontvangen van hulp gaan uit naar religieuze en culturele matching. Verder geven de respondenten de voorkeur aan een religieuze vorm van hulp. Ook hebben de respondenten een voorkeur voor professionele hulp, zoals de huisarts en een hulpverlener in de GGZ.
 
Ter discussie is gesteld in hoeverre deze resultaten representatief zijn voor de doelgroep. Dit heeft te maken met de grote ongelijke verhouding in geslacht en opleiding. Daarnaast komen discussiepunten aan bod die betrekking hebben op hulpverleners en hulpzoekenden als respondenten voor dit onderzoek. Het is aanbevolen aan Stichting JIJ om vrijwilligers in dienst te nemen met dezelfde religieuze en/of culturele achtergrond als de doelgroep. Ook wordt geadviseerd om te blijven doorgaan met het geven van voorlichtingen aan deze doelgroep.