Samenvatting

In opdracht van RAAP Archeologisch Adviesbureau BV te Zutphen, vertegenwoordigd door dhr. J.Tuinstra, is in het kader van een afstudeeronderzoek voor de Hbo-opleiding Archeologie bijHoogeschool Saxion te Deventer een archeologisch onderzoek uitgevoerd naar de locatie vanwerkkamp Heitraksgoor te Liessel, gemeente Deurne. De aanleiding voor dit onderzoek was dat hetonderzoeksgebied in het onderzoek voor de nieuwe erfgoedkaart van de gemeente Deurne,uitgevoerd door RAAP, naar voren kwam als potentieel interessant voor verder onderzoek. Dit afstudeeronderzoek is uitgevoerd in de vorm van een archeologisch bureauonderzoek, waarin debekende en verwachte aardkundige en archeologische waarden in kaart zijn gebracht. Hierin is deontginnings- en gebruiksgeschiedenis van het onderzoeksgebied in hoofdlijnen beschreven. Hieruitblijkt dat het onderzoeksgebied vanaf 1844 duidelijk afgebakend herkenbaar is op historischkaartmateriaal en tot de bouw van het werkkamp onafgebroken in gebruik is geweest als bos- enheidegrond. Het bureauonderzoek bestaat daarnaast uit een uitgebreid literatuur- en archiefonderzoek waarin degeschiedenis van de Nederlandse Arbeidsdienst in het algemeen en het werkkamp Liessel in hetbijzonder zijn beschreven. Hieruit is gebleken dat het werkkamp in het voorjaar van 1942 isopgebouwd. De barakken van het kamp kwamen als Prefab-bouwpakketten uit Duitsland. In april1942 zijn de barakken van het kamp door het kadaster ingemeten en in september 1942 is door deRAF een fotoverkenningsvlucht uitgevoerd waarbij een luchtfoto van het kamp is genomen. Tot(dolle) dinsdag 5 september 1944 is het kamp in gebruik geweest als werkkamp van de NAD. Vlak na de bevrijding van Liessel hebben Britse militairen hun intrek genomen in het kamp. Zij brakeneen deel van het kamp af om het materiaal te gebruiken voor de bouw van stellingen en alsbrandhout. Een aantal barakken uit het werkkamp is in de omgeving gebruikt als noodwoning. Op 12september 1945 wordt het kamp door de burgemeester niet meer genoemd in een overzicht van debarakkenkampen in de gemeente, het is dus aannemelijk dat het kamp toen al was afgebroken. In1947 word de sloop van het kamp bevestigd door het kadaster. Met behulp van voorbeelden uit andere kampen en Duitse bouwtekeningen is een verwachtingopgesteld van de functieindeling van de barakken en de daarvan overgebleven fysieke resten. Omdeze verwachting te toetsen is een veldonderzoek uitgevoerd. Tijdens deze veldinspectie zijn desporen die aan het oppervlak in het onderzoeksgebied aanwezig zijn, en die niet in andere bronnente herkennen zijn, in kaart gebracht en gedocumenteerd. Na dit veldonderzoek is een vergelijkinggemaakt tussen de verwachte- en aangetroffen vondsten en structuren. Ten slotte is een verkenningsronde uitgevoerd langs de locaties van een aantal andere werkkampenin de Peelregio. Dit is gedaan om een breder beeld te krijgen van de staat van deze terreinen enaanwezige sporen. Hiermee is een vergelijking gemaakt tussen de situatie in Liessel en de overigekampen. Ook is een inschatting gemaakt of deze locaties voor een vergelijkbaar onderzoek inaanmerking zouden kunnen komen.