Samenvatting

Omdat hoogsensitiviteit pas sinds een twee decennia wetenschappelijke aandacht krijgt is nog veel onduidelijk over dit onderwerp. Het heeft een zweverig imago, maar met wetenschappelijke onderzoeken is dat imago direct te weerleggen. Steeds meer onderzoek wijst namelijk uit dat hoogsensitiviteit te maken heeft met het hebben van een gevoeliger zenuwstelsel in combinatie met een diepere verwerking. Dat kan leiden tot overprikkeling en emotionaliteit.
Om hier meer duidelijkheid in te brengen aan de buitenwereld is voor de opdrachtgever GaveMensen een hoogsensitiviteit vijfdaagse ontwikkeld waarin, in vijf video’s, is uitgelegd wat hoogsensitiviteit is. GaveMensen is een opleidings- en expertisecentrum op het gebied van hoogsensitiviteit. Zij biedt post-hbo opleidingen voor hoogsensitieve mensen en over hoogsensitiviteit. Naast onderzoek naar hoogsensitiviteit, is onderzocht hoe deze vijfdaagse zo goed mogelijk kan worden vormgegeven, op didactisch en technisch gebied. In dit onderzoek is uitgebreid stilgestaan bij de eerste video. Aan de hand van kwantitatief onderzoek is onderzocht hoe hbo-professionals de video beoordelen op technisch en didactisch gebied. Ook is een effectmeting gedaan op het gebied van kennis met stellingen over hoogsensitiviteit, door te kijken naar het verschil in kennis voor- en na het bekijken van de video.
Uiteindelijk hebben voldoende hbo-professionals en hbo-studenten meegedaan om betrouwbare analyses te doen, ondanks een storing tijdens het onderzoek en tijdgebrek tijdens een hoorcollege. De kennis is door het kijken van de video niet aanzienlijk gestegen, waar dat wel werd verwacht. Wel zijn er significante verschillen gevonden op gebied van kennis. Over het algemeen ligt de technische en de didactische beoordeling rond de ruim voldoende, waarbij er hier en daar wat verschillen zijn gevonden. Hier zijn in de feedback wel wat verbeterpunten naar voren gekomen. Verder blijkt blijkt er een zwakke samenhang tussen de mate van bekendheid en de technische beoordeling. Van de studenten geeft 18,6 % aan hoogsensitief te zijn, iets wat overeenkomt met de meeste literatuur. Studenten hebben in vergelijking met hbo-professionals meer het idee iets geleerd te hebben en hun beeld over hoogsensitiviteit is positiever veranderd. De voorkennis van studenten ligt ook lager in vergelijking met de hbo-professionals. Mensen die aangeven meer bekend te zijn met hoogsensitiviteit hebben ook meer voorkennis over hoogsensitiviteit.
Wat betreft de uitvoering zijn er wat complicaties naar voren gekomen. De hbo-professionals en hbo-studenten hebben het onderzoek niet onder exact dezelfde omstandigheden gedaan, waar dat wel gewenst is ten behoeve van de betrouwbaarheid. Omdat een eigen vragenlijst is ontwikkeld, is het de vraag of de gewenste constructen zijn gemeten. Dit kan eventueel in nader onderzoek worden uitgewezen en worden verbeterd. De effectmeting is niet tot zijn recht gekomen door de formulering van de kennisvragen. Verder kan hoogsensitiviteit uitgebreider worden onderzocht, onder andere de differentiaaldiagnostiek. Ook kwalitatief onderzoek zou een goede aanvulling zijn op dit onderzoek, omdat het in dit geval alleen bij kwantitatief onderzoek is gehouden. Om de kwestie van GaveMensen aan te pakken is aangeraden om de video’s korter te maken, de kennis op hetzelfde niveau te houden, meer enthousiasme in het spreken te stoppen, sommige aspecten van de technische opzet hetzelfde te houden en sommige aan te passen zoals het hebben van oogcontact en het aanpassen van de omgeving. Verder is aangeraden om een introductievideo te maken om kennis te maken met Luuk en om de hoogsensitiviteit vijfdaagse te introduceren. De Toegepast Psycholoog kan met zijn expertise helpen met het opzetten van een online training.