Samenvatting

Het is voor leerlingen met een visuele beperking lastig om gevisualiseerde informatie zoals grafieken, tabellen en kaarten waar te nemen. Een veelgebruikte oplossing is om informatie voelbaar te maken, maar die manier van waarnemen gaat langzaam en kost energie. Koninklijke Visio, een expertisecentrum voor mensen met een visuele beperking, heeft in samenwerking met Big Orange en de Universiteit van Delft een prototype gemaakt van een applicatie voor tablets die wiskundige grafieken zowel voelbaar als hoorbaar weergeeft. Het prototype bestaat uit een voelbare grafiek en een geluidsfragment met diezelfde grafiek waarbij de x-as als een metronoom klinkt en de grafiek als een muziekinstrument. Er is onderzocht of leerlingen met een visuele beperking een grafiek sneller en beter waarnemen als de grafiek voelbaar en hoorbaar is, dan wanneer de grafiek alleen voelbaar is. Daarnaast is onderzocht op welke manier leerlingen met een visuele beperking voelbare en hoorbare grafieken waarnemen. Acht leerlingen van 13 tot en met 20 jaar hebben deelgenomen aan het onderzoek. Hiervan waren er vier volblind en waren vier slechtziend of hadden restvisus. De proefpersonen kregen grafieken voorgelegd waarna daar vragen over gesteld werden, zoals wat het type grafiek was, of ze snijpunten met de assen konden aanwijzen en of ze over specifieke coördinaten konden vertellen waar ten opzichte van de grafiek deze lag. Er zijn geen significante verschillen gevonden in snelheid in seconden en in accuratesse tussen het waarnemen van tactiele grafieken en van tactiel-auditieve grafieken. Desondanks gaven alle proefpersonen aan dat ze het fijn vonden om mee te werken en dat de geluidsgrafieken twijfel wegneemt over het type grafiek en waar de grafiek begint en eindigt. Vooral de blinde proefpersonen waren overtuigt dat hen dit kan helpen. In vervolgonderzoek is het interessant om te richten op langdurig gebruik van enkel hoorbare grafieken.