Samenvatting

De aanpak van gedigitaliseerde criminaliteit is een actueel en belangrijk vraagstuk voor de politie, dat
door corona nog belangrijker werd. Cybercriminaliteit was ook vóór de coronapandemie al sterk in
opkomst, maar het aantal geregistreerde gevallen nam het afgelopen jaar sterk toe. Dit onderzoek richt
zich op de versterking van de aanpak op lokaal niveau, in het politiedistrict IJsselland. Het doel is enkele
recente leerervaringen te verzilveren: Wat zijn de opgedane ervaringen in een grootschalig onderzoek
naar vriend-in-noodfraude, waarbij tussen het basisteam IJsselland-Zuid en het cybercrimeteam van de
eenheid Oost-Nederland werd samengewerkt? Waar loopt het IJssellandse digitaal flexteam tegenaan?
Aan de hand van deze vragen wordt geprobeerd een eerste beeld te schetsen van de stand van zaken,
van de mogelijkheden en van de uitdagingen waar het gaat om de aanpak van gedigitaliseerde criminaliteit anno 2021 – vooral op het lokale niveau.
De toename van gedigitaliseerde vormen van criminaliteit is zodanig dat de politie hier op elk niveau
in de organisatie op zal moeten inspelen. Volgens geïnterviewde politiemensen hebben ook al langer
bekende criminelen de omschakeling naar het wereldwijde web gemaakt bij het plegen van misdaden.
Kennis van de lokale situatie en van de digitale dimensie van criminaliteit zijn beide cruciaal geworden
voor goed gebiedsgebonden politiewerk. Ondersteuning van basisteams en districtsrecherche met
opleidingen, faciliteiten en de invoering van nieuwe functies (bv. taakaccenthouders in de basisteams
of digitale wijkagenten) kunnen daarbij als belangrijke, zij het nog beperkt ingevulde randvoorwaarden
worden beschouwd. Daarnaast lijkt samenwerking voor de districten van groot belang. Gedigitaliseerde
criminaliteit is vaak sterk vertakt, waarbij daders zich zelden tot een klein geografisch gebied beperken.
Om te zorgen dat cybercriminaliteit toch kan worden aangepakt, ook op het districtelijke niveau, is
samenwerking met onder meer het cybercrimeteam Oost-Nederland cruciaal gebleken. Zo heeft een
projectmatige samenwerking tussen het district IJsselland en dit team in korte tijd aanzienlijk resultaat
opgeleverd: na een ‘veegweek’ kon in 26 zaken een strafrechtelijke reactie volgen, waarbij twee digitale
oplichters fikse celstraffen kregen