Samenvatting

In dit onderzoek wordt er onderzoek gedaan naar het “effect” van onderzoekend leren op de leerresultaten van groep 7 van Basisschool X te Plaats X bij het vak natuur. De basisschool Basisschool X heeft een ervaringsgerichte identiteit en vindt het belangrijk dat kinderen zelf dingen ervaren.

Het primaire onderzoeksdoel van dit onderzoek is het aantonen van opbrengsten van een vernieuwde vorm van natuuronderwijs in groep 7 van Basisschool X te Plaats X. Met dit onderzoek zal er onderzocht worden of onderzoekend leren de leerresultaten in groep 7 van Basisschool X in Plaats X bij het vak natuur zullen verbeteren. Het resultaat van dit onderzoek geeft aan dat de ‘nieuwgekozen’ didactische aanpak voor natuuronderwijs op Basisschool X te Plaats X naar het gewenste leerresultaat leidt.

Bij de natuurlessen wordt er op dit moment gewerkt met een methode waarbij de kinderen te weinig zelf ervaren en geen onderzoek doen. Bij onderzoekend leren moet je veel samenwerken en kun je veel van elkaar leren. Door onderzoekend te leren ben je telkens bezig zelf dingen te ervaren en grenzen te verleggen. Door kritisch te zijn op je eigen handelen, leer je hoe je tot een eindproduct moet komen en welke stappen je daarbij moet/kunt zetten. Door onderzoekend te leren, worden kinderen verantwoordelijk voor hun eigen handelen en gaan kritisch denken. Tevens biedt onderzoekend leren de kans om sociale vaardigheden te verbeteren. Onderzoekend leren sluit naadloos aan bij de ervaringsgerichte identiteit en de visie van Basisschool X.

Basisschool X te Plaats X zou heel graag onderzoekend leren willen inzetten bij hun natuuronderwijs, maar ze zijn benieuwd of onderzoekend leren ook de leerresultaten bij het vak natuur zullen verhogen. De vraag die door dit onderzoek beantwoord wordt luid:
“Wat is het effect van onderzoekend leren aan de hand van het 7-stappenplan op de leerresultaten van het vak natuur binnen de kerndoelen van het domein: ‘Oriëntatie op jezelf en de wereld’ voor groep 7 van Basisschool X in Plaats X?”

De gradatie van onderzoekend leren die je als leerkracht aanbiedt aan de leerlingen hangt af van de zelfstandigheid van de leerlingen (Donche, de Groof, & van Petegem, 2012). Uit een observatie naar zelfstandigheid blijkt dat de leerlingen van groep 7 van Basisschool X onderzoekend kunnen leren op niveau 2. Bij dit niveau leren kinderen zelf onderzoek doen naar een onderwerp/voorwerp of vraagstelling. Na het constateren van het zelfstandigheidniveau van de leerlingen van groep 7 zijn er zes lessen ‘onderzoekend leren’ ontworpen. De lessen ‘onderzoekend leren’ zijn ontworpen op onderzoekniveau 2 en ze zijn opgebouwd a.d.h.v. het 7-stappenplan van Kemmers & van Graft (Graft, 2015). De leerlingen kunnen gestructureerd en zelfstandig aan de slag gaan door het 7-stappenplan van Kemmers & van Graft te volgen. Het 7-stappenplan geeft structuur en een leerling leert hierdoor kritisch te kijken naar zijn eigen handelen. Uit het onderzoek blijkt dat ‘onderzoekend leren’ een positief effect heeft op de leerresultaten van de leerlingen van groep 7 van Basisschool X bij het vak natuur.