Samenvatting

Wereldwijd wordt aangegeven dat één tot drie procent van de bevolking een verstandelijke beperking heeft. Binnen Nederland wordt er ongeveer geschat dat er ongeveer 142.000 mensen een verstandelijke beperking hebben. Dit onderzoek heeft plaats gevonden op VO Dynamica, een voortgezet speciaal onderwijs. Binnen VO Dynamica zijn er veel problematieken aanwezig. Één van de meest geconstateerde problematieken was dat veel leerlingen te maken hebben met een irreëel zelfbeeld. In dit onderzoek zal er vooral gekeken worden naar een laag zelfbeeld. Deze keuze is gemaakt, omdat bij de cliënte en het merendeel van de leerlingen dit irreële zelfbeeld te laag is. Dit lage zelfbeeld draagt er vaak aan bij dat deze leerlingen faalangstig gedrag laten zien en kunnen moeilijk omgaan met confrontatie van hun eigen onkunde.

VO Dynamica en de beeldend therapeute, Marga Springer, willen dat er onderzoek word gedaan naar welke methode van beeldende therapie effect heeft bij jongeren met een verstandelijke beperking en een laag zelfbeeld. Dit onderzoek kan een bijdrage leveren aan een passendere aanpak bij jongeren met deze problematiek. Voor dit onderzoek zal de onderzoekster de methode Art Journaling gebruiken. Art Journaling is het bijhouden van een beeldend dagboek zowel privé als tijdens het geven van therapie. De vraag die wordt onderzocht is: “In hoeverre is Art Journaling binnen beeldende therapie effectief om het zelfbeeld bij jongeren met een verstandelijke beperking te versterken?”.
Het onderzoek is uitgevoerd op VO Dynamica door de stagiaire Lianne Zonneveld onder begeleiding van beeldend therapeute Marga Springer. De onderzoekmethode is conform de richtlijnen van een N=1 onderzoek, waarbij de beeldende therapie wordt afgenomen bij één cliënt en heeft men te maken met een case study. Daarentegen zal binnen de kwantitatieve dataverzameling gebruik worden gemaakt van gevalideerde vragenlijsten. Hierbij worden de resultaten gebaseerd op de handleiding van de gevalideerde vragenlijsten. De kwalitatieve dataverzameling wordt gedaan doormiddel van half gestructureerde interviews, groepsinterviews en observatiemethodes. De conclusie van het onderzoek zal een opsomming van literatuur, kwalitatieve en kwantitatieve data bevatten.

De cliënte die is uitgekozen voor dit onderzoek, is gekozen uit overleg met het zorgteam op VO Dynamica. De cliënte was al aangemeld voor beeldende therapie en viel binnen de gekozen kaders van het onderzoek. De cliënte is vrouwelijk met de leeftijd van zestien jaar oud met een IQ van vierenvijftig. De therapie zal tien weken lang, wekelijks worden aangeboden. De sessies zullen veertig minuten per sessie duren.
Uit het onderzoek is gebleken dat creatieve therapie een effectieve en bruikbare methode is om stoornissen en problemen bij jongeren met een verstandelijke beperking en een laag zelfbeeld te verminderen. Vooral de methode Art Journaling gaf een positief resultaat op het zelfbeeld.