Samenvatting

In dit artikel schetsen Marco Snoek, Willem van der Wolk en Jeannette den Ouden vier scenario’s voor de toekomst van de lerarenopleidingen in Nederland, naar aanleiding van een werkconferentie van de VELON over de toekomst van de lerarenopleidingen. De vier scenario’s zijn vorm gegeven aan de hand van een metafoor rond een busreis naar Rome.De ontwikkelingen rond de lerarenopleidingen in Nederland worden mede als gevolg van het tekort aan leraren gedomineerd door drie thema’s: competentiegericht opleiden, duaal werkplekleren en markt- en vraagsturing. Deze ontwikkelingen leiden tot een dynamische situatie, waarin de traditionele vooronderstellingen met betrekking tot lerarenopleiding en curriculum ter discussie worden gesteld. Veel opleiders vinden deze veranderingen en de daarbij behorende nieuwe aanpakken chaotisch en verwarrend. Om in deze turbulente tijden greep te kunnen houden op ontwikkelingen is vanuit de VELON in 2002 een scenarioproject gestart, waarbinnen vier mogelijke scenario’s voor de toekomst van de lerarenopleiding zijn ontwikkeld. Deze scenario’s zijn opgebouwd rond twee variabelen: de mate van vrijheid van scholen om te bepalen wat voor soort lerarenopleiding zij willen en de mate van vrijheid van studenten om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. De VELON-scenario’s zijn geïnspireerd door een scenario-project van de Association for Teacher Education in Europe (ATEE). In dit artikel worden de drie genoemde thema’s kort beschreven en wordt aangegeven hoe het werken met scenario’s gebruikt kan worden als instrument voor analyse en reflectie. Vervolgens worden de vier scenario’s beschreven. Het artikel sluit af met een reflectie op de scenario’s en de consequenties voor opleiders en opleidingen.