Samenvatting

Geschiedenisonderwijs wordt niet altijd relevant gevonden door leerlingen in de middelbare schoolleeftijd. Dit onderzoek laat zien dat conceptgericht onderwijs een oplossing kan bieden voor dit probleem. Dit conceptgericht onderwijs houdt in dat leerlingen leren generieke concepten gebruiken een aan de hand daarvan vergelijkingen maken tussen situaties in het verleden of tussen situaties in het verleden en het heden. In een havo-3 klas hebben leerlingen (N=30) kennis gemaakt met deze didactische werkwijze Leerlingen moesten hun oordeel geven over hedendaagse kwesties en dat oordeel baseren op vergelijkbare gebeurtenissen uit het verleden. Dit onderzoek wees uit dat leerlingen hier beter in worden door het gebruik van conceptgericht onderwijs en dat deze didactische werkwijze leerlingen in laat zien dat geschiedenis relevant kan zijn. Leerlingen refereren niet uit zichzelf naar geschiedenis wanneer zij een hedendaagse kwestie analyseren en hun oordeel hierover uitspreken. Leerlingen hebben een expliciete instructie nodig om dit te doen. Leerlingen kregen de instructie om een context te analyseren aan de hand van een door de docent opgesteld conceptueel kader en zodoende de context te decontextualiseren tot een concept. Wanneer leerlingen eenmaal de instructie hebben gekregen om te refereren aan geschiedenis, blijkt uit resultaten in dit onderzoek dat leerlingen dit beter gaan doen. Ook wijzen de resultaten erop dat leerlingen beter worden in het vormen van concepten en deze toe passen in nieuwe contexten door te oefenen en door feedback van de docent. De docent gaf driemaal de vergelijkbare opdracht een situatie te beoordelen aan de hand van een stelling. Bij de tweede en derde maal deed hij dit door expliciete instructie te geven aan leerlingen om te verwijzen naar het verleden. Na de eerste en tweede opdracht gaf de docent feedback door leerlingen te wijzen op het al dan niet juist gebruik van concepten. De toepassing van conceptgericht onderwijs kan dus een manier zijn om leerlingen te helpen met het gebruiken van geschiedenis in het beoordelen van hedendaagse kwesties, waardoor leerlingen het vak geschiedenis relevanter gaan vinden.