Samenvatting

Onderzoek naar hoe leraren in Amsterdam in het primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo) tegenover burgerschapsonderwijs staan en hoe zij aangeven hieraan te werken op hun school. Daarbij staan twee onderzoeks- vragen centraal: ► Wat zijn de opvattingen van leraren over burgerschapsonderwijs in Amsterdam? ► Welke samenhang bestaat er bij de opvattingen van leraren over burgerschap? Bij het onderzoeken van de opvattingen van leraren over burgerschapsonderwijs kijken we naar een aantal thema’s. We kijken naar de mate waarin leraren burgerschap als een taak van scholen zien. Ook kijken we naar de mate waarin leraren vinden dat zij in staat zijn om burgerschapsonderwijs vorm te geven (self-efficacy) en of zij belemmeringen ervaren bij de uitvoering daarvan. Verder bekijken we of burgerschap met regelmaat onderdeel van de les is en of dat dan gepland gebeurt. Als laatste kijken we ook naar de wijze waarop leraren de situatie op hun school wegen. In dit onderzoek definiëren wij burgerschap als het maatschappelijk functioneren van vrije individuen die op gelijke basis gezamenlijk de samenleving kunnen vormgeven. Burgerschap heeft daarmee betrekking op zowel de directe leefwereld van kinderen en jongeren (zoals thuis, op school en binnen verenigingen) maar ook op de bredere samenleving (onder meer stad, land en wereld) (vergl. Nieuwelink et al., 2016). OPBOUW VAN HET RAPPORT Gestart wordt met een kort overzicht van de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd. Daarna worden de resultaten besproken. Eerst wordt een algemeen overzicht gepresenteerd van de opvattingen van leraren over burgerschapsonderwijs, vervolgens wordt gekeken naar aspecten waar de opvattingen mee samenhangen, als laatste wordt gekeken of deze samenhangen ook bestaan wanneer rekening wordt gehouden met kenmerken van leraren (onder meer sekse, leeftijd, opleidingsniveau) en kenmerken van de school (onder meer aantal leerlingen en locatie). Het rapport wordt afgesloten met een samenvatting en bespreking van enkele implicaties van de uitkomsten.