Samenvatting

De afgelopen jaren is in de zorg een verschuiving te zien, waarbij mantelzorgers steeds een belangrijkere rol zijn gaan spelen. Deze verschuiving is ook gaande in de intramurale setting. Intramurale zorg is zorg die gegeven wordt in een zorginstelling. Stichting Wonen en Zorg Purmerend (SWZP) is zo een zorginstelling die op drie locaties in Purmerend woongroepen voor dementerende ouderen hebben. SWZP werkt als gevolg van deze verschuiving in de zorg met een mantelzorgbeleid, waarmee familieparticipatie onderdeel van de zorgvisie is. Familieparticipatie is volgens vakliteratuur de vanzelfsprekende samenwerking in een zorginstelling tussen zorgmedewerkers en familie, op een gelijkwaardige manier, ten behoeve van de kwaliteit van leven van een cliënt.
Familieparticipatie is voor het welzijn en de kwaliteit van leven voor de cliënten dus belangrijk. Daarnaast heeft familieparticipatie ook voordelen voor familie van een cliënt en de zorgmedewerkers. Samenwerken met familie is namelijk nodig om goede (persoonsgerichte) zorg te geven, zoals zorgmedewerkers en familie dit graag willen zien. Voor SWZP is familieparticipatie dan ook belangrijk om zo het welzijn van cliënten, maar ook tevredenheid onder familie en zorgmedewerkers te verhogen.
Als deze samenwerking tussen formele en informele zorg volgens de vakliteratuur en het beleid dan zo vanzelfsprekend en belangrijk is, waarom is het in de praktijk in de intramurale setting van SWZP dan niet naar tevredenheid terug te zien? Dit signaal is verder uitgediept waaruit een onderzoeksvraag naar voren gekomen is, namelijk: ‘’Wat is er mogelijk om familieparticipatie en daarmee meer gezamenlijkheid in de zorg, in het belang van het welzijn van de ouderen met dementie, te realiseren in de intramurale setting van SWZP?’’
Om antwoord op deze vraag te kunnen geven is literatuuronderzoek gehouden naar drie begrippen die rondom dit vraagstuk een cruciale rol lijken te spelen, namelijk: persoonsgerichte zorg, familieparticipatie en formele en informele zorg. Dit literatuuronderzoek is gebaseerd op relevante vak- en wetenschappelijke literatuur. Na het vormen van een goede basis met kennis zijn 6 diepte-interviews gehouden met 3 formele zorgverleners en 3 informele zorgverleners om zo de beleving van de respondenten rondom familieparticipatie inzichtelijk te maken. Van elke locatie van SWZP is zowel een formele als een informele zorgverlener geïnterviewd. De interviews duurden ieder gemiddeld een uur en zijn op basis van 5 onderwerpen gehouden, zodat de interviews goed met elkaar te vergelijken zijn en belangrijke relevante informatie in kaart gebracht werd.
Uit de resultaten is gebleken dat er een aantal factoren meespelen rondom de waardering van familieparticipatie voor zowel formele als informele zorgverleners. Aandacht hebben voor deze factoren in de manier van werken kan familieparticipatie in intramurale setting meer bevorderen. Deze factoren gaan over samenwerking, eenheid binnen de zorgteams, duidelijkheid over het beleid binnen SWZP, omgaan met weerstand, aandacht voor persoonsgerichte zorg en het onderling uitspreken van wat familieparticipatie voor iedere betrokkene oplevert en wat een ieders beeld over goede zorg is om hierin te verbinden.
Het meest van belang lijkt uit de resultaten te zijn dat de communicatie en daarmee de duidelijkheid bevorderd wordt tussen formele en informele zorgverleners. Hieronder valt het uitspreken van verwachtingen onderling en het maken van afspraken over de taakverdeling, aangezien dit uit zowel literatuur als de interviews de meest belemmerende factor is gebleken.