Samenvatting

Achtergrond: In Nederland komt overgewicht steeds vaker voor. In Nederland is het aantal te zware kinderen toegenomen tot 14%, waarvan drie procent obesitas heeft. In Amsterdam zijn meer dan 30.000 kinderen te zwaar. De gemeente Amsterdam heeft het project Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG) opgesteld, met als doel om in 2033 alle kinderen op een gezond gewicht te krijgen. Hieronder valt het project Meten Amsterdamse Motoriek Basis Onderwijs (MAMBO). MAMBO brengt de motorische vaardigheid en gewicht van Amsterdamse kinderen in kaart. Overgewicht bij kinderen wordt gekenmerkt door moeite met bewegen en sporten. Ouders beoordelen het gewicht van hun kind anders dan de werkelijkheid. Echter zegt alleen de BMI niks over de lichaamssamenstelling. Kennis over de lichaamssamenstelling zou kunnen helpen bij het beoordelen van het lichaamsgewicht bij kinderen. Doel: Het doel van dit onderzoek was om te onderzoeken welke meetmethode het meest geschikt is om de lichaamssamenstelling te bepalen. Daarnaast zijn er afkapwaarden voor vetmassa (VM) opgesteld en op basis hiervan is er een groeicurve ontwikkeld. Een ander doel was om de verschillende beoordelingsmethoden met de klinische blik te vergelijken en te onderzoeken welke beoordelingsmethode het best was om ondergewicht en overgewicht bij kinderen te signaleren. Methode: Er werden verschillende soorten meetmethoden onderzocht aan de hand van een literatuuronderzoek. Daarnaast werd de lichaamssamenstelling van 3875 Amsterdamse basisschoolkinderen gemeten in de leeftijd 6 t/m 12 jaar door middel van de TANITA BC-418. De gemeten data werd verzameld in Excel en daarna geëxporteerd naar SPSS (IBM SPSS Statistics 24 – Mac). Afkapwaarden voor VM werden berekend door het gemiddelde en de afwijkende standaarddeviaties (SD). De verschillende beoordelingsmethoden werden vergeleken door middel van de chikwadraattoets, hierbij werd de klinische blik als standaard gebruikt. Resultaten: De onderwaterweging, luchtverplaatsing en dual-energy x-ray absorptiometry (DEXA) zijn het nauwkeurigst. Deze zijn alleen te gebruiken in een laboratorium. De BMI kan een voorspelling van de vetmassa geven middels een formule. Voor de BMI zijn slechts twee eenvoudige metingen nodig (lengte en gewicht). De huidplooimeter is goedkoop in vergelijking met de bio-impedantiemeter (BIA), onderwaterweging, luchtverplaatsing en DEXA. De huidplooimeter kan alleen de onderhuidse vet meten, niet het vet in de buikholte, rondom en tussen de organen en tussen de spieren. De BIA is een mobiele methode en kindvriendelijk. De resultaten van de BIA kan gemakkelijk beïnvloed worden door waterhuishouding en lichaamstemperatuur. Daarnaast dient de BIA na elk transport gekalibreerd te worden. Er is een sterke samenhang tussen de verschillende beoordelingsmethoden (p=0,000). De beoordeling volgens BMI komt het meest overeen met de klinische blik. Daarna lag de beoordeling volgens VM in procenten het dichtst bij de klinische blik. Conclusie: De BIA is relatief goedkoop en kindvriendelijk. Daarnaast is de BIA mobiel. Van de beoordelingsmethoden bleek BMI het dichtst bij de klinische blik lag. Als men toch de lichaamssamenstelling wilt meenemen, blijkt VM in procenten het dichtst bij de klinische blik te liggen.