Samenvatting

In Nederland heeft één op de zeven kinderen overgewicht. Ook op Noord Veluwe, waar Harderwijk onder valt, zijn veel kinderen met overgewicht. Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) is een preventieve aanpak die gemeente Harderwijk gebruikt om overgewicht bij jongeren (0-19 jaar) terug te dringen. JOGG richt zich niet alleen op de jeugd, maar ook op de omgeving van de jeugd. De aanpak werkt met vijf pijlers, waaronder de pijler ‘Verbinding Preventie en Zorg’ (VPZ). Vanuit deze pijler is door JOGG-Harderwijk en andere professionals die werkzaam zijn rondom het thema de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) ‘Move(F)it’ ontwikkeld. De GLI is voor kinderen van 8-12 jaar met overgewicht (BMI ≥25) en hun ouders. Eén van de doelen van de GLI is om de kinderen op een gezond gewicht te krijgen, maar dit is nog niet gelukt. Aan de lichaamsbeweging van de kinderen ligt het niet, want op dat gebied boeken ze veel vooruitgang. Echter, het eetgedrag van de deelnemers verandert niet/onvoldoende waardoor de gewichtsstatus niet tot nauwelijks verbeterd. Door middel van een literatuur- en kwalitatief onderzoek is onderzocht hoe een gecombineerde leefstijlinterventie, zoals Move(F)it, duurzame gedragsverandering op het gebied van eetgedrag kan realiseren. Het literatuuronderzoek bestaat uit twee delen: literatuuronderzoek naar opvoedstijlen en voedingsgerelateerde opvoedpraktijken en literatuuronderzoek naar succesfactoren van reeds bestaande (inter)nationale GLI’s. Uit de resultaten van het eerste deel van het literatuuronderzoek is gekomen dat een gezaghebbende opvoedstijl (waarbij zorgzaamheid, structuur en een bepaalde mate van gedragscontrole centraal staat) en de opvoedpraktijken ‘model-leren’, ‘beschikbaar en toegankelijk maken’, ‘aanmoedigen’, ‘kennis overbrengen’, ‘betrekken bij het bereiden van maaltijden en bij het boodschappen doen’ van gezonde voeding een positief effect hebben op het eetgedrag van kinderen. De succesfactoren die uit de resultaten zijn gekomen van het tweede deel van het literatuuronderzoek zijn meegenomen in de aanbeveling. Het kwalitatieve onderzoek is uitgevoerd middels diepte-interviews (N=6). Hierbij is het effect van opvoedpraktijken onderzocht, zijn de determinanten van gedragsverandering (volgens het Beredeneerd Gedrag Model) gemeten en zijn de verwachtingen van de interventie onderzocht. Door de thema’s voeding en opvoeding te behandelen met de deelnemers onder begeleiding van professionals uit het werkveld, zowel in groepsverband als individueel, kan duurzame gedragsverandering bij de deelnemers van Move(F)it gerealiseerd worden. Bevordering van kennis, positieve attitude, sociale steun en eigen-vaardigheid zijn hierbij van belang.