Samenvatting

Inleiding Veel vrouwen ervaren na de behandeling van borstkanker door middel van hormoontherapie gewichtstoename. Echter is er nog weinig bekend over de mogelijke reden hiervoor. Het doel van dit onderzoek is om antwoord te geven op de vraag wat de invloed is van hormoontherapie op het gewichtsverloop en hoe dit te beïnvloeden is met voeding (en beweging). Materiaal en Methoden Het onderzoek bestaat uit een kwalitatief literatuuronderzoek en is uitgevoerd in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis. Er zijn inclusie- en exclusiecriteria gehanteerd. Ook is gekeken naar de impact factor en de level of evidence. Resultaten Uit het kwalitatieve onderzoek zijn veel resultaten naar voren gekomen. Zo zou tamoxifen volgens sommige onderzoeken leiden tot gewichtstoename en volgens anderen zou daar niet genoeg bewijs voor zijn. Wat opvallend was, is dat er uit een onderzoek bleek dat vrouwen die meer endoxifen in hun bloed hadden, meer bijwerkingen ondervonden, maar ook minder kans hadden op een recidief. Daarnaast kwam uit de resultaten naar voren dat aromataseremmers (exemestaan, anastrozole en letrozole) een gunstiger effect hebben op de lichaamssamenstelling dan tamoxifen. Zo zou de vetvrije massa beter behouden worden en de vetmassa afnemen. Dit zou mogelijk komen door een verhoogd testosterongehalte in het bloed. Uit de resultaten bleek echter ook dat aromataseremmers een nadeliger effect hebben op het lipideprofiel. Op de lange termijn leidt een overmaat aan vet tot een verhoogd insuline-like-growthfactor (IGF-1), wat mogelijk bijdraagt aan de groei van kwaadaardige tumoren. Daarnaast leidt een te hoog lichaamsgewicht tot vermoeidheid en gewrichtspijn. Uit meerdere onderzoeken bleek dat een combinatie van dieet- en beweeginterventies het beste werkt tegen ongewenste gewichtstoename. Conclusie Het is lastig om te zeggen of hormoontherapie direct zorgt voor gewichtstoename. Dit komt doordat tijdens de behandeling van borstkanker meerdere factoren een rol kunnen spelen die ervoor zorgen dat vrouwen aankomen, bijvoorbeeld chemotherapie. Er is niet één specifieke dieetinterventie die het meest geschikt is voor vrouwelijke borstkankerpatiënten met overgewicht. Wel is het van belang dat patiënten naast een dieetinterventie ook een beweeginterventie volgen.