Samenvatting

Achtergrond: De incidentie van spijsverteringskanker in Nederland in 2017 betrof bijna 110.000 gevallen. Hiervan was bijna 60% dikkedarm- en endeldarmkanker en hierop volgend 11% slokdarmkanker en 10% alvleesklierkanker. Aangezien het grootste deel van de patiënten hierbij voedingsgerelateerde klachten zal gaan ervaren gedurende de behandeling of hierna, is het belangrijk dat hierover voldoende informatie beschikbaar is. De beschikbare informatie over dikkedarm- en alvleesklierkanker binnen de MLDS bleek niet afdoende en de medewerkers van de MLDS ervaarden dat er veel vragen worden gesteld met betrekking tot voeding bij dikkedarm- en alvleesklierkanker. Doel: Het doel van deze scriptie was om vast te stellen aan welke informatie met betrekking tot voeding bij dikkedarm- en alvleesklierkanker nog behoefte is omtrent patiënten. Dit werd onderzocht door middel van behoefte- en literatuuronderzoek. De verkregen informatie is gebruikt om een factsheet te ontwikkelen voor intern gebruik. Deze factsheet bevat informatie over onderwerpen waar patiënten behoefte aan bleken te hebben. Methode: Het onderzoek bestond uit twee delen: behoefte- en literatuuronderzoek. Het behoefteonderzoek is gedaan om in kaart te brengen aan welke informatie behoefte is omtrent patiënten met betrekking tot voeding bij dikkedarm- en alvleesklierkanker. Deze informatie is verkregen door middel van interviews met medewerkers van de MLDS, diëtisten, een arts-onderzoeker en een patiënt. Deze interviews zijn getranscribeerd, volledig uitgewerkt en vervolgens gecodeerd. De resultaten welke hieruit voort zijn gekomen, zijn gebruikt om wetenschappelijke literatuur te verkrijgen over de onderwerpen waar de patiënten behoefte aan zouden hebben. Resultaten: Uit de interviews bleek dat de terugkerende onderwerpen betrekking hadden tot informatievoorziening, voedingsgerelateerde klachten en gedragsverandering. Er waren voornamelijk vragen over het gebruik van eiwitten en vezels, alternatieve geneeswijzen en informatie gedurende de behandeling en daarna. Diëtisten gaven aan dat het belangrijk is om informatie te verstrekken over het gebruik van visolie en Sint-Janskruid gedurende de behandeling, aangezien dit het effect van de behandeling negatief kan beïnvloeden. Daarnaast kwam het onderwerp medische voeding terug bij patiënten en de interne medewerkers van de MLDS. Conclusie: Uit dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat er zeker behoefte is aan extra informatie met betrekking tot voeding bij kanker. Patiënten blijken met name behoefte te hebben aan een individueel voedingsplan en praktische voedingsgerelateerde tips gedurende de behandeling en hierna. Informatie over de preventie van kanker blijkt over het algemeen wel bekend. Deze bevindingen kwamen grotendeels overeen met eerder uitgevoerde onderzoeken en de verkregen literatuur over dit onderwerp. Aanbevelingen: Op basis van dit onderzoek wordt aanbevolen ook de informatiebehoefte van patiënten met andere soorten spijsverteringskankers vast te stellen. De reden hiervoor is dat bij hen wellicht andere voedingsgerelateerde klachten optreden waarbij andere adviezen van toepassing zijn. Deze informatie kan tevens gebundeld worden in een factsheet en zowel binnen de MLDS als in het werkveld gebruikt worden. Dit onderzoek kan daarvoor grotendeels herhaald worden, slechts een aantal aanpassingen zijn nodig om de resultaten zo betrouwbaar mogelijk te maken. Trefwoorden: Voeding, kanker, informatiebehoefte, dikkedarmkanker, alvleesklierkanker.