Samenvatting

De Nederlandse melkveehouderij bevindt zich momenteel in een transitie naar een duurzame agrarische sector. Zaken als kringlooplandbouw, het tegengaan van voedselverspilling, de reductie van emissies, milieu en dierwelzijn spelen een grote rol in deze transitie. Deze transitie zal alleen succesvol kunnen zijn wanneer het verdienmodel van de boer centraal wordt gesteld. Uit onderzoeken blijkt dat de kostprijs van melk in de loop der jaren is veranderd door verschillende factoren. De melkproductie en arbeidsproductiviteit zijn gestegen dankzij automatisering en schaalvergroting. De kosten van voer, dieren, machines en landbouwgrond zijn door de jaren ook flink gestegen. Veel veehouders lopen tegen het feit aan dat de kosten veranderen maar de melkprijs sinds 1995 op hetzelfde niveau is gebleven. De optimale balans voor het beste financiële resultaat vereist onderzoek naar verschillende factoren die dit beïnvloeden, waaronder de grootvee-eenheden (GVE) per hectare. Hoewel er wel onderzoek is gedaan naar de melkproductie per hectare, zegt dit nog niks over het optimale aantal stuks dieren op een bedrijf. Echter, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit beraadt zich over een mogelijke GVE-norm voor de gangbare melkveehouderij. Dit betekent dat melkveehouders zich moeten houden aan een maximaal aantal dieren per hectare grond die in gebruik is op het melkveebedrijf. Wat een mogelijk norm voor de gangbare melkveehouderij zou moeten worden staat nog ter discussie. In dit onderzoek is aan de hand van een kwantitatieve data-analyse onderzoek gedaan naar de verschillen in financieel resultaat bij Nederlandse melkveehouders. De data is afkomstig uit de database van Dirksen Management Support (DMS). Deze database bestaat uit 167 Nederlandse melkveehouders en bevat de kostprijsgegevens van de afgelopen drie jaar (2020, 2021, 2022). Tijdens het onderzoek stond de volgende vraag centraal: “Welke gangbare melkveehouders behalen het beste financieel resultaat op basis van kilogrammen meetmelk bij weinig (<2), gemiddeld (2-2,3) of veel (>2,3) grootvee-eenheden per hectare?” Uit het onderzoek blijkt dat melkveehouders met een bezetting van 2 tot 2,3 GVE/ha het beste financieel resultaat behalen. Deze groep melkveehouders is het meeste in balans wat betreft opbrengsten en uitgaven. Hoewel deze groep niet de hoogste opbrengsten realiseren, gaan ze efficiënt om met de beschikbare productiemiddelen. De kosten voor veevoer, product gebonden kosten, mestafvoer, bewerkingskosten en pacht zijn gemiddeld of goed. Melkveehouders met minder dan 2 GVE/ha hebben de hoogste financiële opbrengsten maar ook hogere kosten op het gebied van bewerkingskosten en pacht. Melkveehouders met meer dan 2,3 GVE/ha hebben daarentegen veel extra kosten voor veevoeding, product gebonden kosten en mestafvoer.